Tekenbeten bij mensen: wat je moet weten (en hoe je ze voorkomt)
Een fijne wandeling in het bos, werken in de tuin of spelen met de kleinkinderen. Het zijn heerlijke momenten. Maar juist dan kan een ongenode gast toeslaan: de teek. Klein, stil en vaak onzichtbaar, maar soms met grote gevolgen. Teken kunnen zelfs met je huisdier op jou of anderen terechtkomen.
Gelukkig kun je veel doen om een tekenbeet te voorkomen, en weet je met de juiste kennis precies wat je moet doen als je toch gebeten wordt. In dit artikel lees je alles wat je moet weten over tekenbeten bij mensen, inclusief het herkennen van symptomen, veilig verwijderen en beschermen tegen de ziekte van Lyme.
Wat is een teek?
Een teek is een minuscuul spinachtig beestje dat leeft in gras, struiken, bossen én tuinen. Ze houden zich schuil in lage begroeiing en klimmen via je benen omhoog op zoek naar een warm plekje op je huid. Denk aan:
- Knieholtes
- Liezen
- Oksels
- Achter de oren
- Rond de haargrens
Een tekenbeet voel je meestal niet. Tekenbeten bij mensen zijn ware sluipmoordenaartjes – je merkt ze pas als het al te laat is. Daarom is controle na een buitenactiviteit zo belangrijk.
Waarom zijn tekenbeten soms gevaarlijk?
Niet elke teek is besmet, maar sommige dragen de bacterie Borrelia burgdorferi, die de ziekte van Lyme veroorzaakt. Deze infectie kan leiden tot:
- Chronische vermoeidheid
- Gewrichtspijn
- Huidproblemen
- Zenuwklachten
Wordt Lyme niet op tijd behandeld, dan kunnen de klachten langdurig of blijvend zijn. Maar: als je er op tijd bij bent, is Lyme goed te behandelen met antibiotica.
Hoe herken je een tekenbeet?
Een tekenbeet ziet eruit als een klein zwart stipje op de huid. Soms zit de teek er nog, soms zie je alleen het wondje. Let vooral op:
- Een rood vlekje of bultje op de huid
- Een kringvormige uitslag die groter wordt (erythema migrans)
- Griepachtige klachten in de weken erna: koorts, spierpijn, vermoeidheid
Zie je een van deze signalen, vooral die rode kring? Ga dan direct naar de huisarts.
Hoe verwijder je een teek veilig?
Een teek verwijderen is niet moeilijk, maar het moet voorzichtig en snel gebeuren. Hoe eerder je hem verwijdert (liefst binnen 24 uur), hoe kleiner de kans op besmetting.
Stappenplan: teek verwijderen
1. Gebruik een tekentang of tekenpincet (verkrijgbaar bij apotheek of drogist)
2. Pak de teek zo dicht mogelijk bij de huid vast
3. Trek de teek er rustig en recht uit – zonder te draaien of te knijpen
4. Ontsmet de huid met alcohol of jodium
5. Noteer de datum en plek op je lichaam
Laat de kop zitten of breekt de teek af? Geen paniek, maar raadpleeg je huisarts voor de zekerheid.
Hoe voorkom je een tekenbeet?
Voorkomen is beter dan genezen – zeker als je vaak in de natuur bent. Gelukkig kun je met een paar simpele gewoontes de kans op een beet flink verkleinen.
Tips om tekenbeten te voorkomen
- Draag lange mouwen en een lange broek in gras- of bosrijke gebieden
- Stop je broekspijpen in je sokken
- Draag lichte kleding – daarop zie je teken beter
- Gebruik insectenspray met DEET (minstens 30%)
- Controleer jezelf én anderen na elk buitenmoment – ook je hoofdhuid!
- Controleer huisdieren die mee naar buiten gaan
Kun je teken in je tuin hebben?
Ja, zelfs je eigen achtertuin kan een favoriete verblijfplaats zijn voor teken. Zeker als je tuin grenst aan een slootje, bosrand of veel wilde begroeiing heeft.
- Teken weren uit je tuin: zo doe je dat
- Maai regelmatig het gras
- Snoei struiken en verwijder dor blad
- Creëer overzichtelijke paden
- Gebruik grind of houtsnippers als afscheiding tussen border en terras
- Controleer huisdieren na het buitenspelen
Veelgestelde vragen over teken
Kunnen kinderen ook tekenbeten krijgen?
Ja, juist kinderen lopen risico omdat ze vaak in het gras spelen. Controleer ze dagelijks als ze veel buiten zijn geweest.
Moet je een teek draaien bij het verwijderen?
Nee. Trek de teek rustig recht omhoog, zonder draaien of knijpen.
Mag je een teek insmeren met alcohol of olie?
Nee! Dat maakt de teek juist gestrest, waardoor hij mogelijk extra bacteriën afscheidt. Eerst verwijderen, dan pas ontsmetten.
Tot slot: laat een teek je plezier niet bederven
Voor sommige mensen is het leven buiten is een feestje – en dat moet vooral zo blijven. Dus trek die wandelschoenen aan, ga lekker tuinieren of picknicken met de kleinkinderen. Maar vergeet niet om jezelf en je dierbaren even te controleren op teken als je thuiskomt. Met een klein beetje oplettendheid houd je die kriebelbeestjes buiten de deur – en blijf jij gewoon zorgeloos genieten.
Extra info
Wat zijn dat toch voor plekjes op je lijf? Als je ouder wordt, lijkt je huid een eigen leven te gaan leiden
Is een tekenbeet gevaarlijk?
Teken en tekenbeten
Bronvermelding
Tekst: Karin de Vroedt
© afbeelding: 123rf.com
